Somali’nin bir önceki Cumhurbaşkanı ile özel söyleşi

Somali’nin bir önceki CumhurbaÅŸkanı Åžeyh Åžerif Ahmet, Türkiye ile Somali halkların arasındaki iliÅŸkilerin geliÅŸmesine katkı saÄŸlamak amacıyla bir dizi görüşmeler gerçekleÅŸtirmek için Ä°stanbul’a gelmiÅŸlerdi.

Somali denilince, birçoğumuzun zihninde açlık sefalet ve iç çatışmalar canlanır. Bu yaratılmış bir algı mıydı, yoksa var olan bir olgu muydu?

Türkiye’nin son yıllarda Somali ve diÄŸer Afrika ülkelerine yardım elini uzatması, Batılıları neden endiÅŸelendiriyor?

Bu ve bunun gibi sorular hep zihnimi kurcalayan sorulardı. Somali’nin eski CumhurbaÅŸkanın Ä°stanbul’da olduÄŸunu öğrenince, bu sorulara cevap bulmak ümidiyle kendisiyle röportaj yapmak istediÄŸimi bildirdim.

Bu röportajı yapma imkânını bana saÄŸlayan kıymetli aÄŸabeyim Nadir Beyhan’a, nezaket gösterip bu talebimi geri çevirmeyen Sayın eski CumhurbaÅŸkanına teÅŸekkür ediyorum. Bu kısa girizgâhtan sonra sizi röportajla baÅŸ baÅŸa bırakıyorum.

Sayın Cumhurbaşkanı nezaket gösterip bize zaman ayırdığınız için size teşekkür ediyoruz.

Sizi Ä°stanbul’da görmekten büyük bir onur duyduk önce size hoÅŸ geldiniz demek istiyorum.

- Hoş bulduk. Sesimi kardeş Türkiye halkına ulaştıracağınız için ben teşekkür ederim.

Sayın Cumhurbaşkanı, önce Somali hakkında kısaca genel bir çerçeve çizebilir misiniz bize?

- Öncelikle Türk hükümetine ve halkına misafirperverliklerinden dolayı teşekkür etmek istiyorum.

Somali bir Doğu Afrika ülkesidir. Kuzeybatısında Cibuti, güneybatısında Kenya, Kuzeyinde Aden Körfezi ve Yemen, Doğusunda Hint Okyanusu olan Somalinin, batısında da Etiyopya vardır.

Tarım ve hayvancılık, uranyum, doğalgaz, demir, bakır, gibi zengin kaynakları vardır. Somali petrol açısından da zengin bir ülkedir, ancak bu kaynaklarımızı işletemediğimiz için henüz ülke ekonomisine bir katkısı olamamıştır.

İngiltere ve İtalyanlara karşı verdiğimiz bağımsızlık savaşını 1960 yılında kazandık.

12,5 milyon nüfusa sahip olan Somali, iç savaş ve terör örgütleriyle boğuşuyor. Nüfusun yüzde yüzü Müslümandır.

Somali’nin stratejik konumu ve sahip olduÄŸu doÄŸal kaynaklar nedeniyle emperyalist ülkelerin ilgisini çekmiÅŸ ve Somali’ye hep sahip olmak istemiÅŸlerdir.

Somali’nin birçok kaynaÄŸa sahip olduÄŸunu söylediniz ama bu kaynakları ‘iÅŸletemiyoruz’ dediniz. Bunun temel sebebi nedir?

- Genel olarak Afrika kıtası ve özel olarak Somali çok zengin doğal kaynaklara sahip. Ancak iç ve dış sebepler kaynaklarımızın kullanımını zorlaştırıyor.

İç sebepleri özetlemek gerekirse; El-Åžebap ve El-Kaide terör örgütleri, yaptıkları terör eylemleriyle istikrar ve güven ortamını zedeliyorlar. Hal böyle olunca yatırımcı Somali’ye gelmiyor.

Aşiretler arasında da kavgalar var mı?

- Vardı ama biz o problemleri çözdük. Şimdi temel problem El-Kaide, El-Şebap terör örgütlerinin yaptığı saldırılar var. Somali devleti hukuk içinde bunlarla mücadelesini veriyor.

Canımızı yakan bir başka sebep ise; rüşvettir. Rüşvet öyle lanetli bir hastalık ki, nasıl ki, bir bedenin içinde kanserli bir hücre tüm organları çürütüyorsa, rüşvette bir toplumun iktisadi yapısını, adalet duygusunu, güven ilişkisini ve en önemlisi ahlaki değerlerini bozuyor.

Bir diğer sebep ise, nitelikli, yetişmiş insanımız yok. Elinde kalem ve kitap olması gereken gençlerimizin elinde silahlar var. Ülkenin kalkınmasına kafa yorması gereken gençlerimiz, birbirini yok etmeğe kafa yoruyorlar. Böylece hem maddi kaynaklarımız hem de insan kaynaklarımız heba oluyor.

Dış etkenlere gelince; ÅŸunu iyi biliyoruz ki, emperyalistler hiçbir zaman Somali’nin kendi potansiyeline eriÅŸmesini istemezler. Bizi bizden daha iyi bildikleri için, aramızda ki ayrılıkları derinleÅŸtirerek kalıcı düşmanlıklara çeviriyorlar. Ama açıkça ÅŸunun altını çizmek istiyorum ki, emperyalistlere bu fırsatları biz veriyoruz.

Dış güçler neden Somali’nin potansiyeline eriÅŸmesini engellemek istiyorlar?

- Haritadan Somali’nin coÄŸrafyasına bakarsanız, Somali’nin hem Afrika kıtası için hem Ä°slam dünyası için ne kadar stratejik bir konuma sahip olduÄŸunu net görürsünüz. Kendi kaynaklarını kullanabilen, geliÅŸen bir Somali, Ä°slam coÄŸrafyasına çok büyük deÄŸerler katar. Bu emperyalistlerin asla istemeyeceÄŸi bir ÅŸeydir.

Peki, bu problemlerin üstesinden gelebilecek misiniz?

- Güvenliği sağlamaya çalışırken aynı zamanda insanımızı eğitmek için tüm gücümüzle çalışıyoruz. Ülkemizde birlik ve beraberliğimizi sağlamak için gayret sarf ediyoruz.

Diğer taraftan insanımıza kendine güvenmeyi yeniden sağlamamız lazım. Kendine güvenini kaybetmiş toplumların kazanacakları hiçbir şey yoktur. Bütün bunları adım adım ve eş zamanlı yapıyoruz.

Başaracağınıza inanıyor musunuz?

- Elbette inanıyorum. Aslında, doğru yalandan daha güçlüdür, temiz pis olandan daha çekicidir, barış savaştan teskin edicidir, bilgi cehaletten daha üstündür, adalet zulümden daha güzeldir. Sadece toplumun bunları görmesi gerekiyor ve toplum bunları gördükçe değişmeye başlayacaktır.

Somali’nin geleceÄŸini nasıl görüyorsunuz?

- Somali’nin geleceÄŸini iyi görüyorum. Çünkü zengin kaynaklarımız ve bunları iÅŸletecek dinamik genç bir nüfusumuz vardır. Bu sadece Somali için deÄŸil tüm Ä°slam dünyası için böyledir. En mükemmel ahlaki ilkeleri barındıran Kuran gibi bir kitabımız var. Her ne kadar bugün bundan uzaklaÅŸmış olsakta yarın onu yeniden keÅŸfetme ihtimalimiz vardır.

Somali’nin komÅŸularıyla problemleri var mı?

- Somali’nin, Etiyopya ve Kenya ile sınır problemleri vardır ama iyi iliÅŸkilere sahibiz. Sahip olduÄŸumuz problemler müzakere yoluyla çözebileceÄŸimiz sorunlardır.

Sudan ile ilişkileriniz nasıl?

- Sudan ile iki devlet ama tek bir millet gibiyiz. Özellikle Somali’nin eÄŸitiminde Sudan’ın çok ciddi katkıları oluyor.

Siz Cumhurbaşkanı iken Arap baharı başlamıştı. Bir İngiliz gazetesine verdiğiniz röportajı okudum orada çok ihtiyatlı yaklaştığınızı hissetim. Bugün geldiğimiz nokta itibariyle Arap baharı için ne söylemek istersiniz?

- Evet, O gün ihtiyatlı yaklaştığım Arap baharı bugün felaket ve acıdan başka Müslümanlara hiçbir şey kazandırmadığı çok net bir şekilde ortada. Çünkü kaostan huzur çıkmaz. Ümit ederim ki Müslümanlar buradan büyük dersler çıkartırlar.

Size birçok suikast girişimi gerçekleştirildi. Ne istiyorlardı sizden?

- Somali’nin kalkınması için çalışmamı istemiyorlardı.

Kim bunlar?

- Ülkelerin ismini zikretmek istemiyorum. Ama kimler olabileceğini sizler tahmin edebilirsiniz. Tabi kendileri direk gelmezler içimizde ki taşeronları kullanırlar.

2011 yılındaki bir demecinizde, dönemin BaÅŸbakanı ÅŸimdi ki CumhurbaÅŸkanımız ErdoÄŸan için ‘EÄŸer Sayın ErdoÄŸan ülkemizi ziyaret ederse bu bizim için çok önemli olacaktır’ demiÅŸtiniz. Neden ErdoÄŸan’ın ziyareti önemliydi?

- Öyle anlaşılıyor ki dersinize iyi çalışmışsınız. (gülümseyerek) Evet o demecimi hatırlıyorum. Çünkü zor bir dönemden geçiyorduk. Tüm dünyanın sırtını bize döndüğü bir zamanda Sayın ErdoÄŸan’ın ülkemizi ziyaret etmesi, bize büyük bir moral vermiÅŸtir. Ayrıca burada detaylarına giremeyeceÄŸim ama her iki toplumun yararına olacak birçok antlaÅŸma yapılmıştır. Somali’nin yeniden yapılanmasında Türkiye’nin büyük rolü oluyor. Ä°nanın stratejik olarak bu Türkiye’nin de yararınadır. O günden beri her iki devlet arasında iliÅŸkiler geliÅŸiyor. Daha da geliÅŸtirmemiz lazım. Biz, bir bütünün parçaları gibiyiz.

Somali Türkiye’den ne bekliyor?

- Somali her ÅŸeyden önce Türkiye’nin birlik ve beraberlik içinde olmasını bekliyor. Türkiye ne kadar birlik ve beraberlik içinde olursa, o kadar güçlü olacaktır, Türkiye ne kadar güçlü olursa, Somali kendini o kadar güvende hissedecektir. 15 Temmuz darbe giriÅŸimi olduÄŸunda tüm Somali halkı sabaha kadar Türk kardeÅŸleri için secde ederek dua ettiler.

Somali’nin yeniden yapılanmasında Türkiye’nin daha çok rol almasını bekliyoruz. Somali Türkiye’nin tecrübelerinden daha fazla istifade etmek istiyor. Çok ciddi doÄŸal kaynaklarımız vardır. Türk kardeÅŸlerimizden gelip yatırım yapmalarını istiyoruz. BaÅŸkaları gelmeden sizin gelmenizi istiyoruz. Bu kaynaklar ümmetin kaynaklarındır.

15 Temmuz demiÅŸken Gülen’in okulları var mı Somali’de?

- Gülen, Türk hükümetiyle iliÅŸkileri iyi iken okul açmışlardı. Sonra tabi bu okulların hepsini kapattık. Türk kardeÅŸlerimize hainlik yapanın Somali’de barınması mümkün olamazdı.

Gülen’in diÄŸer Afrika ülkelerinde okullarının olması o ülkeler için bir tehlike arz eder mi?

- Diğer ülkeler adına benim bir yorum yapmam doğru olmaz. Her ülke kendi güvenliği için en iyi tedbirleri alıyordur muhakkak.

Son olarak Türkiye’ye bir mesajını var mı?

- Türk hükümetine ve milletine Somali’ye yaptıkları ve yapacakları katkılardan dolayı milletim adına şükranlarımı bildiriyorum.

Türk kardeÅŸlerimin ÅŸunu bilmelerini istiyorum; ErdoÄŸan, Türkiye’nin cumhurbaÅŸkanıdır ama her müminin günlünde büyük bir yeri vardır. ErdoÄŸan bu ümmetin kurtuluÅŸu için çırpındığının en büyük ÅŸahidi Somali’dir. Altını çizerek bilmenizi istiyorum ki, ErdoÄŸan ümmetin birliÄŸi ve selameti için çırpındıkça, düşmanları da o oranda çıldırıyor.

ErdoÄŸan’a sahip çıkmak, vicdana sahip çıkmaktır, adalete sahip çıkmaktır, insanlık onuruna sahip çıkmaktır, insani deÄŸerlere sahip çıkmaktır. Siz ErdoÄŸan’a ne kadar güçlü destek verirseniz, onun sesi bu ümmet için o kadar gür çıkacaktır. ErdoÄŸan’a vereceÄŸiniz destek, ümmete vereceÄŸiniz destektir.

Türkiye halkı 15 Temmuzda asil bir mücadele verdi. O zaman tüm dünya ÅŸunu gördü ki, ErdoÄŸan Türkiye halkına, Türkiye halkı ErdoÄŸan’a yakışıyor.

Siz kendi içinizde farklı partilere sahip olsanız da, biz sizi Türkiye olarak görüyoruz ve sizi Türkiye olarak seviyoruz.

Sayın Cumhurbaşkanı bize zaman ayırdığınız için gerçekten çok teşekkür ediyorum.

- Ben de sesimi Türkiye'de ki kardeşlerime ulaştıracağınız için size teşekkür ediyorum.